جهت‌گیری همایش
اقتصاد ایران در گام دوم چهل‌ساله خود نیازمند تحول ساختاری به‌منظور بهبود بستر اجرای سیاست‌های اقتصادی (سیاست‌های پولی، ارزی، مالی و رفتاری) است. مراد از تحول ساختاری، تحول در نظام یا سازماندهی اقتصادی مشتمل بر تغییر در سازمان‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی و ابزارهای سیاستی است. مهم‌ترین محورهای تحول ساختاری شامل تحول در ساختار سیاست‌گذاری اقتصادی، ساختار حکمرانی بر مبنای داده، ساختار نظام مالی، ساختار مالیاتی - حمایتی و ساختار بودجه‌ریزی است.
تحول ساختاری هویتی میان‌مدت و بلندمدت دارد و در افق چهل‌ساله در قالب 8 برنامه توسعه (برنامه هفتم تا سیزدهم) تا سال 1443 مطرح می‌شود. در همایش اقتصاد ایران؛ تحولات ساختاری در گام دوم انقلاب اسلامی، 5 محور تحول ساختاری شامل تحول در نظام سیاست‌گذاری اقتصادی، حکمرانی بر مبنای داده، نظام مالی، نظام مالیاتی - حمایتی و نظام بودجه‌ریزی بررسی می‌شود. هدف از برگزاری این همایش آن است که طرح‌های تحولی عملیاتی برای بهبود روند سیاست‌گذاری اقتصادی، شفافیت اقتصادی، تأمین مالی، مالیات‌ستانی - حمایت‌گری و بودجه‌ریزی ارائه شود.
رویکرد مقالات
- محوریت تحلیل ساختاری در ابعاد پنج‌گانه (سازمان، قوانین، ابزارها)؛
- توجه به مبانی و اصول اسلامی - ایرانی؛
- نگاه آینده‌نگرانه به تحولات اقتصاد ایران در افق چهل‌ساله؛
- توجه به آسیب‌ها، و تجارب موجود (درنظرگرفتن مشکلات عملیاتی و تجارب گذشته)
- ارائه پیشنهادهای کاربردی مشخص با تعیین مکانیزم‌های اجرایی (ناظر به اجرا)
- توجه به اسناد بالادستی (قانون اساسی، بیانیه گام دوم، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی)
محورها و موضوعات همایش
- مبانی نظری اقتصاد سیاسی تصمیم‌گیری اقتصادی
- مشکل انتخاب عمومی و ادوار تجاری سیاسی تصمیم‌گیری اقتصادی (نظریه‌های انتخاب عمومی و ادوار تجاری سیاسی)
- اقتصاد سیاسی قانون‌گذاری اقتصادی
- اقتصاد سیاسی نظام پولی و ارزی (تعارض منافع موجود در نظام پولی کشور)
- اقتصاد سیاسی نظام مالی (تعارض منافع موجود در نظام مالی کشور)
- اقتصاد سیاسی برنامه‌های توسعه و آمایش سرزمین
- اقتصاد سیاسی بین‌الملل با تأکید بر اقتضائات تصمیم‌گیری در شرایط تحریم
- آسیب‌شناسی ساختار حکمرانی تصمیم‌گیری اقتصادی (ناهماهنگی در ساختار حکمرانی تصمیم‌گیری اقتصادی در کشور ناشی از تعدد تصمیم‌گیران، نااطمینانی‌ها، وقفه زمانی در تصمیم‌گیری، ناهماهنگی زمانی در تصمیم‌ها؛ مشکل تعارض منافع در ساختار حکمرانی تصمیم‌گیری اقتصادی)
- راهبردهای بهبود عملکرد ساختار حکمرانی تصمیم‌گیری اقتصادی (تقویت احزاب، نظام دو مجلسی، استقلال بانک مرکزی، مجلس تخصصی؛ ساختار رصد و پایش سیاست‌ها)
- الگوی تقویت نقش وزارت امور اقتصادی و دارایی در تنظیم سیاست‌های اقتصادی
- کاربرد اقتصاد رفتاری و آزمایشگاهی در مطالعه اقتصاد سیاسی تصمیم‌گیری اقتصادی (نقش عدم‌اطمینان و نقصان اطلاعات در اقتصاد سیاسی، کاربرد نظریه بازی‌ها در بررسی مسائل اقتصاد سیاسی)
- سند تحول ساختار حکمرانی سیاست‌گذاری اقتصادی
- مبانی نظری حکمرانی بر مبنای داده در راستای ایجاد شفافیت اقتصادی
- کارکردهای حکمرانی بر مبنای داده
- شاخص‌های هشدار بحران‌های اقتصادی
- مرز محرمانگی داده‌ها در نظام حکمرانی داده و شفافیت اقتصادی
- الزامات به‌کارگیری نظام‌مند داده‌ها در تدوین سیاست‌های اقتصادی
- الگوی مطلوب حکمرانی داده‌های اقتصادی در کشور
- الزامات پدافند اقتصادی شفافیت اقتصادی
- ظرفیت داده‌محوری در پیش‌بینی آمارهای کلان اقتصادی
- ارزش و جایگاه حکمرانی بر مبنای داده در بهبود شاخص‌های کلان اقتصادی
- هوشمند‌سازی ساختار حکمرانی بر مبنای داده (ظرفیت‌های اقتصاد دیجیتال و هوشمند در شفافیت اطلاعات اقتصادی)
- ظرفیت ارزش‌آفرینی داده‌ها در تحولات اقتصادی
- اهمیت داده‌ها برای پی‌ریزی، شکل‌دهی و الهام‌بخشی به فعالیت‌های دولت
- سند تحول ساختار حکمرانی شفافیت اقتصادی
- مبانی نظری اصلاح ساختار نظام مالی (مبانی اسلامی اصلاح نظام بانکی و بازار سرمایه، اصول حاکم بر اصلاح نظام مالی)
- ساختار نظام مطلوب مالی (تفکیک بازار پول، سرمایه و بیمه، تفکیک نظام پرداخت و تأمین مالی، انحصار و رقابت در نظام بانکی، مردم‌بنیانی)
- مشکلات محوری در تحول ساختار نظام بانکی و بازار سرمایه (رابطه بخش واقعی و مالی، ناترازی ترازنامه بانک‌ها، خلق پول بانکی، بنگاه‌داری بانک‌ها، سفته‌بازی در نظام بانکی، عقود صوری، معوقات بانکی، سفته‌بازی، حجم پایین تأمین مالی، مالی‌سازی، مشکلات بازار ثانوی)
- اصلاح ساختار سازمانی نظام بانکی (بانکداری مرکزی، استقلال بانک مرکزی، شوراهای نظارت شرعی، ادغام بانک‌ها، بهینه‌سازی تعداد شعب، تجمیع نظام پرداخت‌ها)
- اصلاح قوانین و مقررات نظام مالی (قانون عملیات بانکی بدون ربا، قانون بانک مرکزی، قوانین بورس اوراق بهادار، قواعد گزیر، قواعد تنظیم رابطه بانک‌ها)
- ابزارهای نوین نظام مالی (ابداعات و پیشرفت‌های مالی، صکوک اسلامی، تجارب نامتعارف در اصلاحات بانکی، ظهور رمزارزها، قراردادهای هوشمند، صکوک)
- الگوهای اصلاح ساختار نظام بانکی (الگوی تفکیک، الگوی بانکداری جامع، الگوی بانکداری هسته‌ای Core Banking)
- الگوهای نظارت بر بانک‌ها (سازمان نظارت بر عملکرد بانک‌های دولتی و خصوصی، نظارت شرعی بر بانک‌ها)
- شاخص‌های ارزیابی بانک‌ها (شاخص‌های حذف ربا، عدالت توزیع منابع بانکی، و...)
- الگوی مواجهه با خلق پول بانکی، هدایت نقدینگی در نظام بانکی، بسته‌های نجات بانکی برای دوره گذار
- اصلاح ساختار بازار سرمایه در خدمت تأمین مالی تولید (ظرفیت عرضه اولیه سهام، ظرفیت فرابورس؛ قاعده‌گذاری کنترل سفته‌بازی در بازار سرمایه)
- ظرفیت بانک‌ها در توسعه استانی (ایده بانک‌های توسعه‌ای)
- سند تحول نظام بانکی و بازار سرمایه
- مبانی نظری اصلاح ساختار نظام مالیاتی و حمایتی (مشکلات ناشی از گسست نظام و سیاست‌های مالیاتی و حمایتی)
- مشکلات ناشی از پیوند سیاست‌های قیمتی و حمایتی (آسیب‌شناسی عملکرد هدفمندی یارانه‌ها)
- معیارها و شاخص‌های عدالت مالیاتی و حمایتی
- الگوی مالیات بر مجموع درآمد مبتنی بر منطق مالیات‌های اسلامی (مالیات بر مازاد درآمد، درآمد پایه ایرانی)
- الگوی تقویت استفاده مالیات و یارانه به‌عنوان ابزار سیاست مالی (گسترش پایه‌های مالیاتی، کاهش فرار مالیاتی)
- الگوی تقویت نقش تنظیم‌گری مالیات (مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر خانه‌های خالی، مالیات بر احتکار زمین)
- الگوی مطلوب یارانه تولید و یارانه حمایت از مصرف‌کننده
- ظرفیت تعریف پایه‌های مالیاتی جدید در اقتصاد ایران
- راهبردهای بهبود اخلاق مالیاتی و کاهش فرار مالیاتی
- شفافیت اطلاعات در نظام مالیاتی
- الگوی یکپارچگی نظام مالیاتی و نظام حمایتی (پرداخت یارانه از محل مالیات، اقتضائات سازمانی و قانونی)
- اصلاح ساختار نظام تأمین اجتماعی (ارتباط نظام تأمین اجتماعی و مالیات)
- سند تحول نظام مالیاتی – حمایتی
- مبانی نظری اصلاح ساختار بودجه‌ریزی (نظریه دولت در بودجه‌ریزی، سهم مطلوب مداخله دولت در اقتصاد، مطلوبیت یا عدم مطلوبیت کسری بودجه در شرایط رکودی و راهبردهای مواجهه با کسری بودجه و کسری تراز عملیاتی، اصول حاکم بر بودجه مطلوب)
- مشکلات ساختار بودجه‌ریزی کشور (مشکلات فرایند بودجه‌ریزی، مشکلات سند بودجه، مشکلات فرهنگ بودجه‌ریزی، سهم کم بودجه عمرانی از کل بودجه، مداخلات زیاد در بودجه، مشکل تأمین اجتماعی در بودجه، آسیب‌شناسی بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد)
- اصلاحات محوری در بودجه‌ریزی کشور (فرایند بودجه‌ریزی، سند بودجه، قوانین بودجه‌ریزی، ساختار سازمانی)
- قواعد تنظیم‌گری در نظام بودجه‌ریزی ایران
- شاخص‌های تدوین و ارزیابی بودجه (شاخص‌های عدالت بودجه استانی، سهم مطلوب درآمدها، مالیات، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی)
- آسیب‌شناسی منابع بودجه (وابستگی به نفت، سرمایه‌فروشی به‌جای مولدسازی دارایی‌های دولت، ناپایداری منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی استقراض)
- آسیب‌شناسی مصارف بودجه (سهم بالای بودجه جاری، اسراف در بودجه، و...)
- الگوی بهبود منابع و مصارف بودجه (پایدارسازی منابع بودجه، صرفه‌جویی در مصارف بودجه، اولویت‌بندی مصارف بودجه)
- الگوی مطلوب تنظیم روابط دولت و شرکت ملی نفت و گاز در بودجه (الگوی شفاف‌سازی و ضابطه‌مند نمودن درآمدها و هزینه‌های شرکت نفت و گاز در بودجه)
- الگوی تقویت مشارکت بخش خصوصی، تعاونی و عمومی در انجام طرح‌های عمرانی نیمه‌تمام
- چگونگی بهبود عملکرد صندوق توسعه و بانک‌ها در اجرای طرح‌های عمرانی
- الگوی بومی حسابداری بودجه در مقایسه با الگوی GFSM
- سند تحول ساختار نظام بودجه‌ریزی کشور
محور ویژه
- مهار تورم و رشد تولید
| نام فایل | دسترسی به فایل |
|---|---|
|
|
دانلود فایل |